Operator wózka widłowego, czyli kto? Oto, na czym polega praca specjalisty

Prowadzenie wózka widłowego tylko na pozór wydaje się być pracą relatywnie nieskomplikowaną. W praktyce operator wózków widłowych coraz częściej musi łączyć kompetencje twarde i miękkie; doskonale prowadzić pojazd, ale też poruszać się w meandrach BHP, logistyki magazynowej i dbać o detale techniczne. 

W branży magazynowej coraz częściej można spotkać się ze stwierdzeniem, iż operator wózka widłowego to jeden z kluczowych pracowników w kontekście prowadzenia logistyki. Szybki, sprawny i efektywny pracownik zapewni dbałość o wszelkie procesy transportowe. Osoba, która ma problemy z prowadzeniem pojazdu zwalnia obsługę zamówień. W skali np. miesiąca może odgrywać to niemałe znaczenie. 

Praca operatora wózka widłowego polega na obsłudze specjalistycznego sprzętu służącego do przenoszenia, podnoszenia, i obsługi różnych rodzajów ładunków. Trzeba tu jednak zwrócić uwagę na widoczne różnice w zakresie obowiązków operatorów w zależności np. od specyfiki miejsca, w którym pracuje. 

Operator wózka magazynowego zajmujący się głównie transportem wewnętrznym działa przede wszystkim w zamkniętych przestrzeniach, gdzie zajmuje się kompletacją zamówień, układaniem towarów na półkach oraz załadunkiem i wyładunkiem samochodów dostawczych. Gdy jednak operowanie wózkiem widłowym dotyczy np. działu produkcji, skala odpowiedzialności jest większa – taka osoba wpływa na to, w jaki sposób przebiega transport surowców i półproduktów na linie produkcyjne. Podobnie jak w przypadku magazynu, w zakresie kompetencji jest także przewóz gotowych wyrobów, przez co należy znać  specyfikę produkcji i zasady działania linii produkcyjnej.

Inaczej wygląda zakres zadań w przypadku pracy operatora na budowie. Tu bardzo ważne jest prowadzenie sprzętu w nietypowych warunkach – wąskich przejściach, na nierównościach. Nabiera to znaczenia wtedy, gdy operowanie wózkiem widłowym to praca specjalistyczna – np. zakładająca kierowanie nim w chłodniach czy podczas transportu materiałów niebezpiecznych. 

Reasumując: każdy operator – niezależnie od swoistej specjalizacji – ma trzy podstawowe zakresy zadań:

• ogólna obsługa i kontrola wózka widłowego
• dbałość o BHP – bezpieczeństwo, procedury, przestrzeganie zasad wewnętrznych
• analiza – ale nie szczegółowa; wynikająca z użytkowania – stanu technicznego wózka. 

Jak zostać operatorem wózka widłowego?

Prowadzenie wózka widłowego wymaga zaliczenia specjalistycznego kursu, który jest obowiązkowy. Aby go zaliczyć, trzeba zdać zarówno część teoretyczną jak i praktyczną. 

Pierwsza z nich obejmuje głównie budowę i rodzaje wózków widłowych w kontekście ich użytkowania. Opisuje również zasady eksploatacji i konserwacji. Coraz większy nacisk kładzie się na szkoleniach na zasady BHP przy obsłudze, a także przepisy regulujące proces obsługi. 

Każda osoba ubiegająca się o uprawnienia na wózki widłowe musi również przejść badania lekarskie oraz zaliczyć z pozytywną opinią psychotesty na wózki widłowe (więcej informacji na temat psychotestów przeczytasz w artykule “Badania psychotechniczne dla operatorów wózków”) przed przystąpieniem do egzaminu praktycznego na wózki widłowe.

Oczywiście kluczową kwestią jest praktyka – obsługa wózka widłowego w różnych warunkach zewnętrznych i wewnętrznych. Kurs i egzamin obejmują w rezultacie wykonywanie konkretnych zadań, takich jak podnoszenie, przewożenie i układanie ładunków. Połączone jest to z całym zestawieniem działań związanych z jazdą i i manewrowania wózkiem widłowym. 

Sam proces szkoleniowy jest ściśle regulowany – kursy prowadzą autoryzowane ośrodki, które posiadają odpowiednie uprawnienia od Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). Bywają też autoryzowane przez innego rodzaju instytucje – np. prywatne placówki zapewniające edukację w zakresie logistyki czy magazynowania.

Co dzieje się po zaliczeniu szkolenia i pozytywnej ocenie na egzaminie? Przyszły operator dostaje świadectwo kwalifikacji, które uprawnia do prowadzenia wózków widłowych. Nie jest ono bezterminowe, ponieważ należy je odświeżać co pięć lat – wynika to m.in. z faktu, że sama technologia wózków widłowych i oczekiwania wobec operatorów się regularnie zmieniają. 

Kwestii przepisów nie można lekceważyć. Prowadzenie wózka widłowego bez wymaganych uprawnień może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Podstawą jest kodeks wykroczeń, który wskazuje w art. 116 § 1, że takie kierowanie bez uprawnień może zostać uznane jako wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym i pracy. Odrębną kwestią jest odpowiedzialność cywilna, ponieważ jeśli – ze względu na brak uprawnień – dojdzie do wypadku, osoba prowadząca wózek może zostać uznana za sprawcę szkód np. na mieniu firmowym. Duży nacisk na dbałość o przepisy kładą tu sami pracodawcy, ponieważ udostępniając wózek widłowy osobom bez ukończonych kursów zostają ukarani na podstawie przepisów BHP oraz ze strony Państwowej Inspekcji Pracy.

Jak wygląda praca operatora wózka w praktyce?

Zakres działań sprowadza się do sprawnej, bezpiecznej i efektywnej obsługi ładunków np. w magazynie. Odbywać się to musi przy pełnej zgodności z przepisami dotyczącymi magazynowania i transportu towarów.

W efekcie, praca operatora wózka widłowego jest nie tylko wymagająca, ale także kluczowa dla efektywnego funkcjonowania całego łańcucha dostaw w sektorze logistycznym i magazynowym. Wymaga precyzji, umiejętności i ciągłego doskonalenia kwalifikacji.

Nie idzie jednak za tym ponadprzeciętne wynagrodzenie. W Polsce średnia pensja operatora wózka widłowego wynosi około 3500-4500 zł brutto – jeśli analizować medianę, tylko ok. 20% w 2023 r. Zarabiało więcej niż 4300 zł. Można się jednak spodziewać, że wartości te wzrosną wraz z coraz poważniejszymi zadaniami, jakie czekają operatorów. Przykładem są kraje Europy Zachodniej, gdzie standardowe wynagrodzenia sięgają ok. 3000 euro.